Kudde
Laten we het eens van een andere kant bekijken; hoe kunnen we de dieren zo houden dat we tegemoet komen aan de behoeften van het dier in plaats van andersom. Welke aanpassingen aan de omgeving en management zijn nodig voor een zo goed mogelijke diergezondheid en welzijn. Uiteraard speelt ook het werkgemak en werkplezier van de boer hierbij een rol en moet er uiteindelijk een boterham verdiend worden. Maar laten we de koeien met hun specifieke behoeftes toch eens centraal stellen.
Het belangrijkste kenmerk van een koe is dat ze een kuddedier is. Dat is dan ook de belangrijkste vraag in dit webboek; hoe kunnen we koeien zoveel mogelijk als kuddedieren houden?
Een kudde:
- is een sociaal verband van dieren van meerdere leeftijden bij elkaar.
- is een groep dieren van dezelfde soort waarbij de samenstelling van de groep stabiel is, afgezien van geboorten en afvoer/overlijden.
- binnen een kudde sluiten dieren onderling vriendschappen, deze dieren rusten of grazen graag dicht bij elkaar.
- typisch voor het leven in een kudde is het synchrone gedrag; dingen tegelijk doen, zoals herkauwen en grazen.
In de natuur
In de natuur vormen zich meestal groepen van 10 tot 40 dieren. Maar ook groepen van honderden dieren komen voor, al vormen zich dan meestal subgroepjes. Buiten het voortplantingsseizoen leven koeien met kalveren en pinken gescheiden van de stieren, die leiden dan een solitair bestaan. Jong volwassen stieren leven in groepen van vrijgezellen, buiten of aan de rand van de kudde.
Een pasgeboren kalf wordt ver van de kudde in hoog gras of struikgewas verstopt. Pas als het sterk genoeg is gaat het met de moeder mee naar de kudde. Bij de eerste ontmoeting in de kudde wordt het kalf vaak nieuwsgierig besnuffeld door de andere koeien.
Jonge dieren staan altijd onderaan in de rangorde. Toch zal de hele kudde het jong beschermen tegen gevaren van buitenaf. Vaak verblijven de grootste en sterkste dieren aan de rand van de kudde, terwijl de jonge dieren in het centrum verblijven.
