Kalveren schakelen op een gegeven moment over van het drinken van melk naar het eten van ruwvoer. Op welk moment dit gebeurt hangt af van de veehouder, van het kalf en van de koe. Vaak bepaalt de veehouder het moment waarop het kalf geen melk meer krijgt en afhankelijk wordt van krachtvoer, ruwvoer en water. Dit heet spenen.
Kalveren zijn op verschillende manieren te spenen. De meest voorkomende manier is het kalf weghalen van de moeder om die vervolgens in een aparte ruimte te huisvesten. Hiermee wordt de moeder-jong band verbroken, komt het kalf in een andere (sociale) omgeving en verandert het dieet van het kalf. Vaak ziet je dan een terugval van de kalveren.
Om deze terugval te voorkomen en het spenen van de dieren soepeler te laten verlopen zijn er veehouders die het scheiden van moeder en kalf in meerdere stappen uitvoeren. Daardoor verloopt het spenen geleidelijker. Voorbeelden hiervan zijn het (beperkt) separeren van een kalf in een aparte ruimte van de stal die grenst aan de ruimte waar de melkgevende koeien lopen. Daardoor heeft het kalf beperkt contact met de moeder. Ze kan eventueel zelfs nog bij de moeder drinken.
Het kalf kan ook direct gescheiden worden van de moeder, maar hoeft hiermee nog niet gespeend te worden. Spenen kan dan ook in meerdere stappen uitgevoerd worden door het kalf melk te geven uit een speenemmer, of te laten zuigen na drinken. Onder andere door de melk geleidelijk aan meer en meer met water te verdunnen is het kalf te spenen.
Bij het scheiden van dieren zijn 2 aspecten belangrijk;
– het spenen, dus overgang van melk naar vast voer (dier zoogt niet meer)
– de scheiding van de moeder.
Als deze beide punten niet op een natuurlijke manier gebeuren, dus als moeder en jong er nog niet aan toe zijn, dan geeft dit stress. Na scheiding van de moeder komt het kalf in een andere omgeving terecht. De huisvesting is anders, net als het voer en de soortgenoten. Dat levert ook stress op. De effecten van onnatuurlijk spenen en scheiden op het moederdier én de groep/koppel waarin zij leeft worden vaak onderschat en buiten beschouwing gelaten. Ook dat verdient zeker aandacht.
