Het gebruik van pleegmoeders heeft in sommige situaties zijn voordelen. Pleegmoeders zijn koeien die één of meerdere kalveren grootbrengen, waaronder soms ook het eigen kalf. Door meerdere kalveren bij 1 pleegmoeder te laten drinken wordt de melkopname beperkt. Aan het eind van de zoogperiode is dit een manier om de dieren langzaam af te laten wennen: veehouders brengen dan steeds meer (tot 3 tot 4) kalveren onder bij één pleegmoeder. De kalveren vormen zo ook een hechte groep waardoor kuddegenootjes al voor het scheiden bekend zijn en met elkaar optrekken wat stress reduceert. Ook later bij de introductie in het koppel heeft bekende en vertrouwde groepsgenoten voordeel voor de dieren.
Vaak worden pleegmoeders ingezet als de moederkoe waardevol voor het bedrijf is. Ze geeft bijvoorbeeld veel melk of is interessant voor de fokkerij. De pleegmoeder kan daarentegen heel waardevol voor het bedrijf zijn als het een koe is met goede moedercapaciteiten. In dat geval kiezen de veehouders bewust voor een pleegmoedersysteem. Op deze bedrijven zien we dan ook dat voor de opfok speciale pleegmoeders worden aangehouden. Koeien die anders allang afgevoerd waren.
Als pleegmoeders worden ook dieren ingezet die tijdelijk niet meegemolken (kunnen) worden, zoals koeien met een hoog celgetal of dieren met klauwproblemen en/of kreupelheden of dieren aan het einde van de lactatie.
Tips voor het houden van pleegmoeders:
- koeien die niet goed in een ligboxenstal passen doordat ze slecht kunnen opstaan of slecht op roosters kunnen lopen, zijn wellicht geschikt als pleegmoeder omdat ze dan in een strohok kunnen leven. Maar, ze moeten wel aan de volgende eisen voldoen:
- kies koeien die voldoende melk produceren en pas daar het aantal kalveren op aan. Een kalf drinkt al snel 10-15 liter per dag.
- kies koeien met goede moedereigenschappen, die de kalveren aansporen en helpen om te drinken.
- de melkproductie van de pleegmoeders wordt niet meer gemeten, daarom is het zaak om goed op de groei van de kalveren te letten.
- het strohok van de pleegmoeder en haar kalveren kan naast de afkalfstal gevestigd zijn. Dit wakkert het moederinstinct van de pleegmoeders ook aan, zij zijn erbij als het kalf geboren wordt.